قلاویزها و انواع آن

در
دسته بندی ها: قالب

ساده ترین و عمده ترین راه ساخت مهره های کوچک، به کاربردن ابزاری به نام “قلاویز” است. با این روش میتوان هم با دست و هم با ماشین، مهره ساخت.

قلاویز ها را  از فولاد کربن دار یا فولاد ابزار تند بر میسازند و شیاره های آن ممکن است مستقیم، مارپیچ ، حلزونی یا لبه حلزونی باشند.قلاویز در حقیقت پیچی است شامل شیارهای براده و لبه های برنده که در سوراخ ، رزوه داخلی ایجاد می‏ کند.

اجزای قلاویز

قلاویز تنه‏ ای دارد که انتهای آن چهار‏گوش است و «دسته‏ ی قلاویز» آن را می‏ گیرد. تنه ی قلاویز از بخش رزوه‏ تراش آن باریکتر است. قلاویز چهار ردیف رزوه یا دندانه برنده دارد، که برای ایجاد رزوه‏ ای به شکل خاص، تراشیده شده‏ اند. این دندانه‏ ها عمل رزوه‏ تراشی را انجام می‏ دهند. شیارهای بین لبه‏ های برنده را «خیاره» می‏ نامند. خیاره‏ ها به براده تراشیده شده،راه می‏ دهدکه ازسوراخ بیرون بیاید.روغن تراشکاری (یا آب صابون) نیز از همین راه به قطعه‏ ی کارمی‏ رسد.در شکل زیر اجزای قلاویز را به طور کامل نمایش داده ایم.

به دلیل اینکه دندانه های قلاویز باید دارای قابلیت براده برداری باشند، هر یک از آن ها دارای زاویه آزاد و براده هستند. در قلاویزهایی که برای قطعات سخت به کار می روند، زاویه آزاد صفر است.در شکل زیر زاویه آزاد، گوه و براده برای هر دندانه را نمایش می دهد.

زاویه براده برای فلزات سخت و نرم متفاوت میباشد از همین رو باید در نظر داشت که هر قلاویزی برای هر فلزی مناسب نیست (مخصوصا آنهایی که دارای جنس نرم و براده طولانی میباشند مثل آلومینیوم ومس) زاویه براده برای فلزات مختلف روی قلاویزها درج شدند.

قلاویز دستی

به دلیل وجود شیارهای براده ،جان قلاویز ضعیف شده و معمولا قادر به تحمل نیروی برش ،در یک مرحله براده برداری نمی باشد.

 برای کم کردن نیروی برش ، قلاویزه ها را در یک دست سه تایی میسازند:

الف) پیشرو:برای شروع قلاویز کاری ابتدا قلاویز پیشرو که ۵ الی ۶ دندانه در سر قلاویز بصورت مخروطی در آمده و نیز سرقلاویز که بصورت پخ میباشد در ابتدای سوراخ قرار داده و این مقدار مخروط ، عمل قرار گیری و شروع قلاویز را ساده تر کرده و رفته رفته دنده ها در داخل کار به خود فرم می گیرند. با علامت یک خط دایر های شکل روی بدنه مشخص می شود و حدود ۵۵ درصد از حجم براده برداری را انجام می دهد.

 

) میانرو: سر قلاویز در حدود ۳ الی ۴ دنده به صورت مخروطی شده است بعد از قلاویز اولی که چند دندانه در سر کار ایجاد کرده قرار داده می شود. این قلاویز با علامت دو خط روی بدنه مشخص می شود و حدود ۲۵ درصد از حجم براده برداری را انجام می دهد.

ج) پسرو: قلاویز سومی استوانه کامل است و نیز تمام دندانه هابطور کامل می باشند. هنگامیکه می خواهیم قلاویز کاری تا ته کار انجام شود و دنده ها در تمام طول کامل شوند در این صورت از این قلاویز استفاده می کنیم. این قلاویز که سر آن دارای پخ بوده، دندانه های داخل کار را بصورت کامل در خواهد آورد تا در نتیجه پیچ بطور صحیح و دقیق داخل آن بپیچد. روی بدنه این قلاویز هیچ علامتی وجود ندارد و حدود ۲۰ درصد از حجم براده برداری را انجام می دهد و برای تکمیل کار از آن استفاده می شود.

برای قلاویز کاری مهره های دنده ریز و مهره هایی که دندانه های  آنها از نوع پیچ لوله می باشند(به دلیل کم بودن عمق دندانه ها) ،معمولا از دو دست قلاویز پیشرو و پسرو استفاده می کنند.